بررسی جامعه‌شناختی کارکرد اعتکاف در جامعه امروز ایران

نویسندگان

  • ریحانه صارمی کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

در دو دهة اخیر، اعتکاف از جمله مناسک عمومی و رسمی است که عرصه‌ای برای بررسی رویکرد متأخر به دین در ایران به‌شمار می‌آید. در این مطالعه، با رویکرد دورکیمی- وبری و با بهره‌گرفتن از دیدگاه‌های مارسل گوشه، به تحلیل گرایش به اعتکاف پرداخته شده است. دو سنخ اصلی اعتکاف از نظر کارکردی از یکدیگر متمایز شده‌اند. سنخ نخست اعتکاف را بستری برای بازگشت دینی به «خود» می‌داند. در این وجه، اعتکاف نقشی خودسازانه و معنویت‌گرایانه دارد. در سنخ دوم، اعتکاف کارکردی رسانه‌ای و هم‌زمان هویت‌بخش برای معتکفان دارد. با بررسی اعتکاف در بستر تحقق آن در جامعة ایران پساانقلابی می‌توان ادعا کرد فرایند تفکیک‌گذاری حوزه‌های اجتماعی از یکدیگر، که طی سال‌های پس از انقلاب رخ داده است، نزد دینداران با شکاف میان ارزش‌های اجتماعی و ارزش‌های حوزة دین (به‌مثابۀ یک حوزة مجزای اجتماعی) همراه بوده است. از سوی دیگر، یکپارچگی هویتی حاصل از انقلاب و دوران جنگ هشت‌ساله نیز طی این دوران از میان رفته است. می‌توان گفت اعتکاف تلاشی است برای شکل‌دادن به هویتی جدید؛ خواه در قالب مطالباتی فردگرایانه یا مطالباتی اجتماعی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نقش اعتکاف در بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان

یکی از مهم‌ترین مسائل اساسی کشورهای جهان، تأمین سلامت و بهزیستی روانی افراد است. این پژوهش با هدف بررسی نقش اعتکاف در بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان شرکت‌کننده در مراسم اعتکاف اجرا شد. روش: به منظور اجرای پژوهش، از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشجویان دانشگاههای تهران بودند که از بین آنها دو دانشگاه به صورت در دسترس انتخاب شدند و سپس از میان دانشجویان...

متن کامل

تحلیل جامعه شناختی نهادینه نشدن و ناکامی تحزب در ایران از انقلاب مشروطه تا به امروز

چکیده: مهمترین ریشه ها یا عوامل تاریخی - جامعه شناختی موثر بر ناکامی و عدم تحزب نهادمند در ایران در یک سده اخیر چه بوده اند؟ فرضیه تحقیق: دلایلی همچون درگیر شدگی شدید احزاب در جنگ قدرت، نخبه گرایانه بودن احزاب و فاصله گیری آنها از توده ها و عدم اهتمام به تربیت سیاسی و اجتماعی توده ها، رقابت غیر قاعده مند، غیر نهادمند و ستیزه جویانه احزاب، وابستگی به حکومت و قدرت های خارجی، عدم تعهد عملکردی احز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 4

صفحات  669- 690

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023